Nagranie z VI zajęć Miejskiej Tantry

Prosimy o nieudostępnianie na zewnątrz.

Nagranie z części tylko dla Pań

*nagranie można przewijać najeżdżając kursorem na pasek stanu

Nagranie z części tylko dla Panów

*nagranie można przewijać najeżdżając kursorem na pasek stanu

Nagranie ze wspólnej części spotkania

*nagranie można przewijać najeżdżając kursorem na pasek stanu

Polecane lektury
​i materiały dodatkowe:

 oraz Spis treści:
1. Podstawa (pewna najważniejsza wiedza konieczna do zrozumienia poniższych tematów)
2. Oddech Strefą Intymną - materiały odnośnie pierwszej części zajęć. 
3. Tantryczne Bóstwa Medytacyjne (teoria i możliwe źródła praktyk dla zainteresowanych):
- Tradycyjne:
   - Hinduskie
   - Buddyjskie i Bon
- Współczesne, zachodnie podejścia:
   - Margot Anand 
   - Big Mind
4. Taniec Tantryczny - teoria i możliwe źródła praktyk oraz zadania z gwiazdką:
5. Zjednoczenie - praktyka psychosomatyczna z partnerem:

1.  Podstawa:

Na zajęciach była mowa o tym, że istnieją różne możliwe drogi rozwojowe w ramach Tantryzmu dla ludzi o różnych temperamentach, predyspozycjach i aspiracjach. Tantryk lub Tantryczka może w ramach Tantry podążać ścieżką mnisią - jest to podejrzewam mało popularna opcja na naszych zajęciach, ale warto o niej wspomnieć dla rozeznania. Praktykujący Tantrę na niej nie angażuje się w kontakty seksualne. Są różne poglądy na temat podążania nią w kontekście uzyskania wolności od cierpienia tak jak definiuje je Tantra - obecne w Buddyzmie oraz Bon Dzogczen wskazuje na to, że każde profesja, pozycja oraz stan mogą być dobre, bo liczą się bardziej wgląd: w swoją esencję i naturę, uważność, obecność, świadomość i właściwe intencje (powstrzymywanie się od zadawania cierpienia i ćwiczenie się w działaniu dla pożytku swojego i innych). Z drugiej strony mamy Dalai Lamę (na czele szkoły buddyjskiej Gelugpa), który twierdzi nie osiągnie oświecenia, ponieważ jako mnich nie może praktykować z Tantryczną Partnerką. Były oczywiście prądy odrzucające w ogóle sens monastycznego życia czy stanu kapłaństwa (prądy obecne od zarania hinduskiej Tantry, która kwestionowała ustalony porządek kastowy; dzisiaj możemy również w środowiskach Neotantry natrafić na podobne).

Niektórzy Tantrycy uważają, że praktyki z partnerem to najlepsza forma praktyki, bo mądrze prowadzona wymaga rezygnacji z fiksacji na swoim ego na rzecz dbania o dobro dwóch istot lub wskazują, że joga seksualna jest ich zdaniem najpotężniejszym sposobem do wywoływania transformujących zmian w energetyce człowieka. Inni twierdzą zaś, że joga seksualna jest dla ludzi o niskich zdolnościach do medytacji, którzy mogą dzięki niej łatwo wejść w stan niekonceptualnej medytacji (do którego bramą może być doświadczenie silnych doznań). W dzisiejszej Neotantrze można spotkać dużo zwolenników poliamorii a niektóre środowiska kładą wręcz na nią nacisk. Oryginalnie w Indiach przekraczanie dominujących norm na temat małżeństwo było przez niektórych Tantryków traktowane jako rodzaj praktyki przekształcenia i uwalniania się o sztywnych zasad w miarę dojrzewania na ścieżce. Wielu praktykujących Tantrę ze względu kulturowych uprawiało wielożeństwo. W czasach z których pochodzą pierwsze pisemne wzmianki na temat Tantry (I tysiąclecie n.e., niektórzy badacze jak dr Reginald Ray wskazują, że tradycja ustna Tantry jest znacznie starsza) większość kultur w tym regionie Azji była patriarchalna. Co ciekawe tybetańska tradycja Bon zawierająca elementy Tantry (obecnie mocno przesiąkniętej buddyzmem) wywodzi swoje początki z czasów kiedy w Tybecie panował matriarchat (swastyka tradycji Bon kieruje się przeciwnie do ruchu wskazówek zegara i jest symbolem energii żeńskiej).

Dostępne w Buddyzmie Tybetańskim źródła na temat Karmamudry czyli praktyki jogi seksualnej z Partnerem Tantrycznym lub Relacji Tantrycznej tj. dr Reginald Ray czy dr Nida Chetsang wskazują na to, że monogamia jest często najlepszym wyborem dla większości ludzi. Wg dr Ray z jedną istotą ma się więcej czasu i całkowicie eksplorując jedną relację - oferując wszystko czym jesteśmy na pełen czas drugiej istocie. Unikamy w ten sposób ryzyka żonglowania partnerami w celu kompensowania czegoś lub uciekania od "Lustra" poprzez odwracanie się od danego partnera jeżeli pojawia się coś trudnego. Dr Nida Chetsang wskazuje na to, że wg. jogicznej wiedzy o ciele zawartej w tantrach poświęconych Karmamudrze właściwa kompatybilność pomiędzy energetyką i warunkami partnerów do tej praktyki jest niezwykle rzadka (choć np. niezależna od wieku). 

Na koniec należy podkreślić, że czyste podejście tantryczne polega na metodologii transformacji a oprócz niego są możliwe jeszcze dwa  podejścia tj. wyrzeczenia i samowyzwolenia. Przykładem ścieżki wyrzeczenia jest droga bezdomnego ascety lub życie klasztorne, choć istnieją warianty dla świeckich - polega ona na dyscyplinie i eliminowaniu negatywnych tendencji poprzez ślubowania i zakazy lub trening w cnotliwych działaniach w ich miejsce oraz uciszaniu negatywnych myśli i emocji poprzez stany medytacyjnej koncentracji lub kultywowanie pozytywnych stanów mentalnych. Transformacja czyli Tantra dla przypomnienia zakłada możliwość odkrycia pierwotnego, czystego i kreatywnego potencjału energetycznego jednostki poprzez przekształcanie schematów zachowania i postrzegania przez odpowiednie praktyki psychosomatyczne i wyobrażeniowe. Są też tzw. ścieżki samowyzwolenia (przykładem jest Bon Dzogczen i buddyjska Dzogczen Atijoga). Czasem traktuje się je jako przedłużenie, pewną kulminację albo zesencjonalizowaną metodologię transformacji a czasem traktuje się jako oddzielny model. Polegają na bezpośrednim i niekonceptualnym wglądzie w naturę ciała, oddechu i umysłu, który ma prowadzić do spontanicznego relaksowania się ciała, oddechu i uwalniania się myśli przy zachowaniu medytacyjnej obecności. Idealnie oznaczałoby to brak potrzeby intencjonalnego przekształcania czegokolwiek oraz zupełnie autentyczny i naturalny sposób bycia.

Nasz mistrz Czogjal Namkhai Norbu był zwolennikiem pracowania symultanicznie na wszystkich 3 poziomach, bo bez elementu relaksu dyscyplina jest zbyt sztywna i ograniczająca, ale z drugiej strony są wyzwania i trudne sytuacje, które wymagają wyrzeczenia. Przykładem jest picie alkoholu - praktykując transformację możemy wykorzystywać energie tej używki w zdrowy sposób (dzieląc się radością z innymi, zmiękczając granice, kiedy jest to przydatne itd.) lub może będzie chciał lub musiał z powodów zdrowotnych wyrzec się tej używki (np. cierpiąc na alkoholizm lub pijąc do utraty uważności). Wg buddyzmu wyrzeczenie można stosować na podstawie instrukcji zawartych w tekstach - Tantra wymaga przekazania technik przez żywą osobę (np. w formie inicjacji) a samowyzwolenie może opierać się jedynie na wspomnianym doświadczalnym wglądzie, który może być kulminacją długiego procesu wyrzeczenia i/lub przekształcenia lub zakomunikowany odpowiednimi metodami przez osobę o takim wglądzie.

2. Oddech Strefą Intymną:

W zależności od przyjętego modelu rozwojowego przedstawionego powyżej istnieje dyscyplina unikania kontaktów seksualnych jako mnich (przy czym może on angażować się w tantrze w praktyki z wizualizacjami) lub tantryczna dyscyplina unikania wytrysku - ma ona pewne podobieństwa do taoistycznego poglądu o konieczności powstrzymywania się od zbyt częstych wytrysków. Niektórzy traktują ją jako niezbywalny element tantrycznego treningu w wymiarze całkowitego powstrzymywania się od utraty nasienia, co uważa się za utratę energii, która może być wykorzystana w procesie transformacji. Inni wskazują, że sprawa jest bardziej złożona, bo dynamika relacji pomiędzy mężczyzną i kobietą powoduje wymianę a nawet podniesienie energii całego układu energetycznego. Część z nich dopuszcza wytrysk jako część procesu przekazywania energii partnerce w ramach tego układu. Wśród tantrycznych joginów czasem zakaz wytrysku obowiązuje jedynie w czasie intensywnego treningu z pewnymi praktykami oddechowymi i psychosomatycznymi.  Świadoma praca z dynamiką energii seksualnej poprzez metody jogi seksualnej zakłada nierzadko konieczność opanowania umiejętności powstrzymywania się od wytrysku i kierowanie energii w górę. Dzogczen nie wymaga tego typu tantrycznych sposobów pracy z energią seksualną o czym była mowa na zajęciach.. 

Obiecaliśmy źródła do dalszej eksploracji. Poniższe zajmują się tak indywidualnym treningiem jak i pracą z partnerem:

Praktyki pracujące z energią seksualną i rozbudzaniem organów seksualnych obecne w starożytnej Tantrze najlepiej znaleźć wchodząc w kontakt z hinduska lub buddyjską linią przekazu. W punkcie 5 są zawarte dobre źródła buddyjskie do pracy z partnerem.

Z powodu trudnego dostępu do buddyjskich źródeł wśród buddystów oraz w Neotantrze popularnością cieszy się podejście taoistyczne (przykładowo: link). Jako autorów z pogranicza neotantry możemy polecić książki Margot Anand oraz Davida Deidy (m.in. jego "Podręcznik Oświeconego Seksu"). 

Jak chodzi o temat seksualności w ogóle, to polecamy zwłaszcza kobietom klasyk Michaliny Wisłockiej "Sztuka Kochania". Nie jest to może tantryczne, ale Michalina pomogła wielu kobietom odkryć jak osiągać orgazm pochwowy - a wg seksuologii kobieta często musi się orgazmu nauczyć. Przeprowadziła wiele badań odnośnie różnic w budowie organów płciowych kobiet, dzięki czemu odkryła z jakiego powodu niektóre kobiety muszą sobie bardziej pomóc. W tym obszarze na Zachodzie jest popularna (choć dosyć kontrowersyjna) Nicole Daedone.
 
O podejściu Dzogczen była mowa na zajęciach. Dobrym źródłem dalszej wiedzy na jego temat jak i metod tantrycznego buddyzmu będzie nauczyciel medytacji Dzogczen profesor Elias Capriles, który odwiedzi w tym roku Polskę (link do wydarzenia).  

3. Tantryczne Bóstwa Medytacyjne: 

Tradycyjne: 
Wymagają dojrzałej decyzji i przekazywane są w formie inicjacji. Świadome bycie inicjowanym wiąże się ze zobowiązaniem do stosowania tych metod oraz przestrzegania pewnych wytycznych wiążących się z danym systemem pracy. Rożne tradycyjne dają takie wytyczne dotyczące diety czy treningu etycznego, który jest konieczny do praktykowania bezpiecznie i z powodzeniem danych metod. Nauczyciel danej metodologii jest zobowiązany komunikować te wytyczne zainteresowanym ich praktyką. Faktyczna inicjacja ma miejsce jedynie w momencie, gdy osoba chcąca otrzymać inicjację świadomie decyduje się na praktykę oraz godzi się na wszystkie wytyczne zwane tutaj zobowiązaniami (tzw. Samaya) dla podkreślenia ich poważnego i nawołującego do zdyscyplinowanego treningu charakteru. 

Hinduskie:
Ta sekcja zawiera mniej informacji, ponieważ nie jest to obszar naszej specjalizacji.
- link do artykułu na Yogapedia
- w dzisiejszych czasach zapomina się o tej metodzie w środowiskach Neoadvaity (ruch Nonduality), ale klasyczna Advaita ('a dvaita' czyli "nie dwa") uważa, że aby uzyskać wgląd w niedefiniowalny absolut  ludzki umysł potrzebuje jakiejś formy do jego reprezentacji.  

Buddyjskie i Bon:
Należy z góry podkreślić, że praktyka Bóstwa Medytacyjnego jest nieodzownym elementem większości podejść i obligatoryjną częścią tantrycznego treningu dla osób, które są zainteresowane tradycyjnym treningiem tantrycznym. Wyjątkami od tej reguły są Dzogczen i tzw. Mahamudra Esencji. 

O tych wiemy trochę więcej, więc możemy do tego co jest na nagraniu dodać jeszcze, w buddyjskiej Tantrze klasyfikuje się systemy tantryczne ze względu na relację do Bóstwa. My najczęściej opieramy swoje rozumienie na naszym zdaniem kompletnej klasyfikacji rozwiniętej w tzw. tradycji Nyingmapa. W skrócie: pokazuje ona, że najwolniejsze metodologie pracy i wymagające najniższych zdolności polegają na wizualizowaniu i konceptualizowaniu Bóstwa "na zewnątrz" jako pewnego ideału, który jest od nas lepszy, ale do którego aspirujemy.  "Wyższe" (tj. szybsze, bardziej bezpośrednie i wymagające większych zdolności) podejścia zakładają, że Bóstwo jest bardziej jak przyjaciel tj. traktujemy je jako symbol równy temu kim jesteśmy. I w jednym i w drugim przypadku wizualizujemy je na zewnątrz. Najwyższe (w Nyingmapie znane jako tzw. Wewnętrzne Tantry) rozpoznają, że Bóstwo jest symbolem tego, kim jesteśmy a więc możemy się wizualizować jako ono. Tutaj klasyfikujemy podejścia do praktyki z Bóstwem jako oparte na stopniowym (tzw. Mahajoga), natychmiastowym (Anujoga) i nazwijmy to "samodoskonałym" (Atijoga czyli wspomniane Dzogczen).  W pierwszym przypadku pracę z zaszczepieniem w sobie wizji Bóstwa uwaga się za długą i żmudną tj. przyjmuje się, że stopniowo należy wizualizować rozmaite elementy i symbole. Liczy się tutaj dokładność i przejrzystość wizualizacji. Bóstwa są w nim często symbolicznymi reprezentacjami poszczególnych aspektów jednostki w ich pierwotnej, zdrowej i mądrej potencjalności np. formy, uczuć, percepcji, mentalnych formacji oraz świadomości (patrz Skandhy: elementy składowe jednostki w buddyjskiej psychologii). Podejście natychmiastowe jest najczęściej polecane ludziom, którzy nie mają czasu na długotrwałe odosobnienia medytacyjne poświęcone pracy nad wizualizacjami. Mówi ono, że nie liczy się przejrzystość wizualizacji, ale odczuwanie siebie jako Bóstwa. Pogląd ten opiera się na założeniu, że skoro Bóstwo jest symbolem naszej potencjalności, to nie musimy go stopniowo tworzyć, ale można aktywować tą potencjalność natychmiast. Proces ma więc znacznie silniejszy komponent somatyczny tj. Anujoga pracuje technikami z czakrami i kanałami takimi jak te od których pochodzi Medytacja Somatyczna. Atijoga opiera się na wspomnianym samowyzwoleniu, więc nie wymaga przekształcania za pomocą przejrzystej wizualizacji czy intencjonalne i ukierunkowane wejście w poczucie siebie jako Bóstwa. W jej założeniu zachowując stan wiedzy o naturze swoich umysłu, mowy i ciała automatycznie jesteśmy w stanie, który symbolizują Bóstwa Medytacyjne toteż nie istnieje potrzeba wizualizowania czegokolwiek.

Niższe podejścia kładą nacisk na trzymanie się jednego Bóstwa, aby nie robić sobie wody z mózgu za dużą ilością symboli czy nie łapać zbyt wiele srok za ogon. Wypracowanie wizualizacji Bóstwa w sposób stopniowy wymaga wielomiesięcznej pracy na odosobnieniach medytacyjnych toteż żonglowanie Bóstwami jest kontrproduktywne. Jest też możliwy sposób praktyki, gdzie tantrycy łączą elementy powyższych podejść w swoim treningu. Np. nasz mistrz Czogjal Namkhai Norbu kładł nacisk na połączenie bezforemnego podejścia Atijogi i metod Anujogi. W ten sposób można stosować Bóstwa kładące nacisk na różne atrybuty (np. szczodrość, współczucie lub mądrość przebudzonej osoby), aby w zależności od potrzeby pracować z daną jakością, którą manifestujemy natychmiast. Jednocześnie zachowujemy zrozumienie, że wszystkie są formami kładącymi nacisk na pewne jakości ale na fundamentalnym poziomie wskazują na aspekty naszej własnej potencjalności. Ta jest tutaj porównywana do lustra, które może natychmiast pokazać pewne jakości przejawienia, choć nie zmienia to jego natury i jej potencjalności do manifestowania tychże. Praktyki z Bóstwami wykorzystują nie tylko metody wyobrażeniowe i psychosomatyczne, ale też stymulację układu nerwowego rożnymi dźwiękami (np. mantr). 

Praktykowanie tych Bóstw wymaga znajomości symboliki i wprowadzenia do danego systemu. Odbywa się to na drodze inicjacji przez nauczyciela tantrycznego w przypadku systemów stricte tantrycznych lub tzw. bezpośredniego wprowadzenia podstawy Dzogczen na drodze ustnych wyjaśnień, prezentacji symboli oraz wprowadzenia poprzez zaindukowanie określonych medytacyjnych doświadczeń i wglądów.  Powszechny pogląd mówi, że kombinując i tworząc własne symboli dopóki jesteśmy pod silnym wpływem różnych traum czy błędów poznawczych ryzykujemy pogłębianiem ich lub w najlepszym wypadku niepełnymi rezultatami. Przyjmuje się, że konkretne formy Bóstw są odbiciem pewnej wzorców rysujących się na poziomie całych kultur lub człowieka. Jak żartował Czogjal Namkhai Norbu wizualizujemy te formy jako ludzkie, ale gdybyśmy byli słoniami, to byłyby to formy słoni. Wgląd w te formy jest wynikiem doświadczeń wizyjnych zaawansowanych praktyków medytacji i adeptów pracy z nieświadomością, którzy na poziomie symbolicznym ujrzeli manifestacje pewnych kluczowych i relewantnych dla ścieżki tantrycznej praktyki archetypów. Mogło się to stać w ramach snu - może wydawać się to dziwne, ale zaawansowanym praktykującym mogą przyśnić się całe skomplikowane praktyki zawierające metody pracy z ruchem, dźwiękiem czy wizualizacją. W punkcie 4. będą przykładu niezwykle zaawansowanych tanecznych choreografii, które przyśniły się praktykującym - nie jest to niczym niezwykłym, ponieważ nawet wielkie odkrycia naukowe często pojawiały się w ten sposób. Kekule "wyśnił" strukturę cząsteczki Benzenu a tablica okresowa przyśniła się po prostu Mendelejewowi, Jung z wielkim zainteresowaniem badał ten obszar tak teoretycznie jak i praktycznie.

Lektury:
- "Brama do Nauk" - autorstwa Czogjala Namkhai Norbu. Książka ma nieco encyklopedyczną formę, ale zawiera konieczne podstawy treningu Tantry i Dzogczen oraz systematyzuje i omawia zasygnalizowane powyżej wątki. Książka ta zawiera między innymi wspomniany system klasyfikacji systemów tantrycznych ze względu na pracę z bóstwem. System ten prezentuje również swoje spojrzenie na relację pomiędzy podejściem tantrycznym a bardziej rozpowszechnionymi i mniej ezoterycznymi formami buddyzmu.
- "The Art of Nakedness" - w internecie kiedyś pojawiło się też bardzo dobre omówienie powyższego systemu autorstwa użytkownika Omega Point (wg. wiedzy Roberta ten użytkownik forum Dharma Overground jest zaawansowanym praktykującym Tantry oraz Dzogczen a także fizykiem teoretycznym).
- "Tantric Path of Indestructible Wakefulness vol. 4" lub "Indestructible Truth: The Living Spirituality of Tibetan Buddhism"- świetne książki autorstwa mistrza tantrycznego Czogjama Trungpy oraz jego ucznia (a obecnie również mistrza) dr Reginalda Ray. Książka Trungpy zawiera dokładne i podane w nieco poetycki choć życiowy i angażujący sposób informacje na temat  różnych systemów tantrycznej praktyki buddyjskiej. Książka dr Ray jest bardziej akademicka, choć jest przystępnie napisana.
​
Źródła:
- Wspólnota Dzogczen - założona przez Czogjala Namkhai Norbu do przekazywania metod i nauk Dzogczen (z elementami Tantry np. Anujogi). Czogjal Namkhai Norbu miał niezwykły dar znajdowania balansu w zachowywaniu najważniejszych elementów tradycji w formie koniecznej do zachowania autentycznego przekazu tych metod a jednocześnie uwspółcześnianiu pewnych elementów lub odnoszeniu ich do zachodniego światopoglądu tak, aby zniwelować barierę kulturowa potencjalnie uniemożliwiającą czerpanie pożytku z tej wiedzy i praktyk. Niestety Rinpocze już nie żyje i nie ma obecnie jasnej sytuacji we Wspólnocie Dzogczen odnośnie tego, kto jest uprawniony do uczenia tych metod świeżo zainteresowane osoby. W niektórych ośrodkach medytacyjnych spontanicznie przyjmuje się podejście, że do inicjacji dochodzi poprzez partycypację we wspólnych praktykach. Tłumacz oryginalnych tekstów i nauczyciel Dzogczen (związany też ze Wspólnotą choć nie jest w niej instruktorem - został poproszony o nauczanie Dzogczen przez innego mistrza niż Namkhai Norbu) twierdzi, że każda osoba posiadająca prawdziwe zrozumienie Dzogczen może przekazywać te metody dalej.

- Dr Reginald Ray - nie udziela inicjacji i nie przekazuje metody pracy z bóstwami medytacyjnymi otwarcie. Wymaga przejścia najpierw określonego treningu. Nie traktuje też tej metody jako niezbędnej, ponieważ uczy również Mahamudry w formie pozbawionej tych form. Informacje można znaleźć na jego stronie (link). Jego program audio zawierający podstawy treningu Mahamudry jest dostępny tutaj (link). 

- Bon (link) - mają tak nauczycieli trzymających się tradycyjnych form praktyki jak i stosujących pewne uwspółcześnienia (jak Tenzin Wangyal). Pogląd i metodologia są zbieżne z buddyjskim, ale są różnice na poziomie symboliki. 

- Garczen Rinpocze (link)  - jest nauczycielem tradycyjnej Tantry  w tym Mahamudry a także Dzogczen. Przekazuje metody kładąc duży nacisk na ich oryginalne formy. Jest przy tym postępowy, ponieważ dopuszcza możliwość, że zainteresowani jego programami treningowymi mogą mieć "zaliczone" wstępne jego poziomy w formie Hatha Jogi lub terapii własnej. Udziela inicjacji w formie webcastów oraz dopuszcza przyjęcie inicjacji poprzez podążanie za nagraniem (np. na YT - link). W praktyce Garczen stosuje jedno zobowiązanie / warunek przyjęcia inicjacji i jest nim szczera, płynąca z serca chęć pomagania sobie i innym na drodze do szczęścia i wolności od cierpienia. 

- Lama Tsultrim Allione - nauczycielka zachodniego pochodzenia. Tak jak Reggie uczy pewnych współczesnych adaptacji, ale w jej podejściu jest silny autentyczny duch tybetańskiej Tantry. Wiele praktyk, które ona przekazuje jest zbieżnych metodologicznie z tymi, których uczył Namkhai Norbu. A tutaj link do strony jej organizacji w Polsce. 

Współczesne, zachodnie podejścia:

Margot Anand w swojej książce "The Art of Sexual Ecstasy" zawarła pewne propozycje. Formę praktyki z kłanianiem się partnerowi w formie Bóstwa o mniej rygorystycznej symbolice można znaleźć u niej. Nie jest to tak kompletna i zaawansowana metodologia jak te powyższe i traktujemy ją raczej jako pewien sposób praktycznej prezentacji tej idei i pracy z nim na początkującym poziomie. Z drugiej strony jest na pewno łatwiej przyswajalna dla świeckich Europejczyków. 

Big Mind
Link do Big Mind na naszej stronie.
Co ciekawe autorem tej metody jest Genpo Roshi, który jest mistrzem Zen, które nie jest tantryczne (w Japonii istniał tylko jeden nurt Tantry tj. Szingon - link). Veronika została upoważniona do prowadzenia warsztatów tej metody przez Genpo pracuje z nią tak indywidualnie jak i w formie warsztatów (niestety nie bylibyśmy w stanie jej w pełni zademonstrować w czasie spotkania). Z naszego opisu:
Czerpie z technik psychologii Gestalt oraz psychologii głębi, która zakłada, że w każdym człowieku istnieje co najmniej kilka osobowości. Genpo szukał rozwiązania przeszkód na które natrafiała w tradycyjnej, zenowskiej medytacji część zachodnich uczniów i wyniku swojej współpracy z terapeutami Halem i Sidrą Stone znalazł rozwiązanie, którego poszukiwał. Warsztat jest oparty na "silniku" dialogu głosów (ang. voice dialog) opracowanego przez Stone'ów. Polega on na dawaniu dosłownie głosu rozmaitym rolom i podosobowościom takim jak "krytyk", "niewinne dziecko", "gniew", "obrońca" czy "kontroler", które w ten sposób wywołujemy i przenosimy do świadomości. Element Zen polega na dodaniu archetypów czy też transcendentnych głosów tzw. niedualnych, które odpowiadają wglądom, stanom czy jakościom dostępnym w głębokiej medytacji takim jak "Wielki Umysł", "Wielkie Serce", "Szczodrość".
W naszym rozumieniu i z naszego doświadczenia metoda ta zawiera bardzo wiele podobieństw do treningu Anujogi/Atijogi - między innymi element natychmiastowości i znaczenie odczuć bez konieczności wizualizowania czegokolwiek. Brakuje tutaj pewnych istotnych elementów tantrycznej pracy z Bóstwami jak np. mantr. W każdym razie jest to bardzo skuteczna metoda rozwijania medytacyjnych wglądów oraz przekształcania swojego obrazu siebie poprzez  rozwijanie wglądu w siebie. Według badania wykonanego metodą kwestionariuszową opublikowanego w 2011 roku w Journal of Holistic Nursing warsztat powoduje subiektywne zmiany w doświadczeniu zbieżne z kilkutygodniowym treningiem medytacji. 

4.  Taniec Tantryczny:

Ćwiczenia taneczne z ostatnich zajęć nie są pochodzą z tradycyjnej Tantry. Używa ona jednak tego typu metod, niemniej chcieliśmy wam przekazać smak i zakomunikować w praktyczny sposób kilka funkcji pracy na tym poziomie. Funkcjami tymi jest poszukiwanie pewnej harmonii z innymi istotami (poprzez uczenie się wspólnych ruchów) oraz przenoszenie ucieleśnienia w sferę ruchu. Tantra używa często metafory życia jako tańca zjawisk. Przyglądając się temu jak różne motywy i rodzaje energii wyrażają się w tańcu możemy uzyskać konkretny wgląd ich dynamikę. Robert podzielił się z wami tymi ćwiczeniami, ponieważ sam przez pewien czas łączył trening somatyczny w podejściu Medytacji Somatycznej i taniec oraz pogląd tantryczny, co bardzo wsparło jego praktykę tantryczną jak chodzi o poziom ruchu i ciała.  Czegoś takiego uczył nas zresztą nasz nauczyciel Czogjal Namkhai Norbu, który uczył swoich uczniów tradycyjnych, świeckich tańców Khaita, aby pomóc im integrować się ze sobą poprzez taniec i pracować z doświadczeniem ruchu.

Jest to kolejny dowód na to, że Tantra może korzystać z różnych narzędzi. Jeżeli chodzi o pochodzenie przekazanych ćwiczeń, to większość z nich pochodzi od nauczyciela tańca Mateusza Krzyważni "Fantoma" - twórcy inicjatywy Art of Popping (link). Mateusz reprezentuje styl znany jako popping, ale uczy ludzi podstaw tańca i świadomego ruchu w tańcu pracując m.in. z elementami wyobrażeń, poprzez interakcję tancerzy i naukę właściwej motoryki. Niektóre inspiracje pochodzą z książki Andrei Olsen i Caryn McHose "The Place of Dance: A Somatic Guide to Dancing and Dance Making" (link do strony autorki), która ma formę zeszytu ćwiczeń do pracy dla tancerzy. Andrea Olsen przekazuje metody, które w praktyce są tanecznym odpowiedniki Medytacji Somatycznej dr Reginalda Ray. 

Zadania z gwiazdką*:
- Możecie eksplorować jak wcielanie się w różne postacie lub tańczenie jako bóstwo wpływa na wasz taniec.
- Jeżeli pracujecie w parze, to możecie ofiarować sobie pokaz taneczny. Mężczyzna i Kobieta prezentują się wtedy sobie nawzajem jako boscy tancerze. Docelowo strona tańcząca powinna pracować nad swobodą w tańcu, kiedy jest obserwowana. Widz powinien trenować pełne somatyczne otwarcie i uważną obserwację czyjegoś tańca. 

Jeżeli chodzi o bardziej tradycyjne tańce, to przykładem jest np. nauczany przez Czogjala Namkhai Norbu Taniec Vajry. Odkrył go w swoich snach (co ładnie łączy się z wątkiem z punktu 3.) - był mistrzem jogi snu i śnienia toteż jego sny były świadome. Jest to bardzo interesujące zważywszy na fakt, że Taniec ten składa się z 3 różnych tańców, które mają złożoną choreografię (6 tancerzy i 6 tancerek wykonuje kroki na mandali symbolizującej różne żywioły) połączoną ze śpiewaniem mantr kanalizujących w określony sposób oddech w odniesieniu do ruchów. Z góry choreografia wygląda jak otwierający się kwiat. Mary Thunder - indiańska nauczycielka z Ameryki Północnej zaprzyjaźniona z Namkhai Norbu - zauważyła kiedyś, że Taniec Vajry jest bardzo podobny do Tańca Ducha, który zyskał dużą popularność wśród Indian w USA około wieku temu. Taniec Vajry jest praktyką otwartą tj. kursy dwóch ze wspomnianych tańców są otwarte dla osób, które nie są praktykującymi Dzogczen ani Tantry. Odbywają się regularnie w Polsce. Na YouTube można znaleźć filmiki prezentujące jeden z tych tańców:
- Link 1
- Link 2

Mamy doświadczenie w praktyce Tańca Vajry i szczerze go polecamy, ale kojarzymy też inne tradycyjne tańce tantryczne. Z tego miejsca wypada wspomnieć o Tańcu 21 Tar (link) przeznaczonym dla kobiet i pracującym z archetypem przebudzonej kobiety, Matki etc.

5. Zjednoczenie - praktyka somatyczna w kontakcie z partnerem:
Na zajęciach zawarliśmy pewną esencję naszej autorskiej pracy. Chociaż czerpiemy z elementów różnych podejść, to oddech z serca do serca czy zdejmowanie granic pomiędzy ciałami są naszymi własnymi odkryciami. Piszemy to jako zachętę do własnej eksploracji i zabawy. Dobrze przyswajać sobie konkretne techniki od innych, ale równie dobrze jest też być otwartym na wiedzę, która może przyjść spontanicznie z ciała. Jeżeli będzie rozbudzać je metodami somatycznymi, to zaczniecie zauważać ciekawe obszary do eksplorowania. Nasz autorski kurs dotyku i medytacji w parze "Medytacje dla Dwojga" zamierzamy wydać w formie kursu audio. Planujemy wstępnie, aby to nastąpiło w te wakacje (uczestnicy Miejskiej Tantry mogą liczyć na promocyjną cenę ;) ). 

Bardzo dobrymi źródłami dalszej wiedzy i umiejętności będą źródła podane w punkcie 2.

Tutaj dodajemy  buddyjskie źródła klasycznej praktyki jogi seksualnej:
- "Karmamudra: The Yoga of Bliss" - autorstwa dr Nidy Chetsanga. Jest to jedyne tak przystępne i otwarcie dzielące się z czytelnikiem metodami źródło na temat Karmamudry w Wadżrajanie. Lektura książki nie pociąga za sobą żadnych wymagań odnośnie wcześniejszego przygotowania. 
​
Poniższe zamieszczamy na koniec, ponieważ wymagają one zapoznania się z kwestiami punktu 3:
- Chakrasamvara Tantra i The Tantra of Caṇḍa­mahā­roṣaṇa - obydwie tantry są tekstami źródłowymi dla systemów praktyki. Stanowią one kompletne systemy tantrycznej praktyki z mocną orientacją na metody jogi seksualnej i pracy z doświadczeniami błogości. Niestety są napisane ezoterycznym językiem i ciężko jest z nich coś wyciągnąć bez instrukcji i wskazówek nauczyciela tantrycznego wykształconego i wyszkolonego w tych systemach. Ciężko jest nam na ten moment podać właściwą osobę odnośnie drugiego źródła, ale co do pierwszego, to wspomniany w punkcie 3 Garczen Rinpocze przekazuje inicjacje Chakrasamvary (z której nagrania można znaleźć zresztą na jego kanale na YouTube).