Nagranie z III zajęć Tantry

*nagranie można przewijać najeżdżając kursorem na pasek stanu

Polecane lektury
​i materiały dodatkowe:

Z każdymi kolejnymi zajęciami będziemy wrzucać poniżej listę materiałów dodatkowych, praktyk i bibliografii. Zawierać też będziemy dodatkowe uwagi i wskazówki, które mogą rozszerzyć waszą praktykę lub pomóc wyeliminować błędy czy ukierunkować swoją dyscyplinę praktyki w domu. Czasem pojawią się linki do praktyk na naszym kanale na YT (zachęcamy do wspierania kanału lajkami i subskrypcjami). W razie pytań odzywajcie się do nas. 

Na zajęciach omawialiśmy podstawy poglądu Tantry:
- pustość (niekonceptualny charakter, wolność od ograniczeń)
- świetlistość (aspekt przytomności doświadczenia, przejrzystości i wyrazistości wszystkiego)
- Natura Buddy (nasz naturalny stan i zawsze obecny przebudzony potencjał)

Spis Treści:
1. Mantra Pradżniaparamity (Doskonałości Mądrości)
2. Ruch lub taniec z wizualizacją w parze
3. Otwieranie Serca 
4. Ja Jestem Ok Ty Jesteś Ok
5. Dodatkowe wyjaśnienia i praktyki dla chętnych: PUSTOŚĆ
6. Lektury Dodatkowe

1. Mantra Pradżniaparamity (Doskonałości Mądrości)
TEYATA  GATE GATE PARAGATE PARASAMGATE BODHI SVAHA 
Mantrę wymawiamy Tejata Gate Gate Paragate Parasamgate Bodi Soha (lub Słaha zamiast Soha). Mantra ta pojawia się na koniec Sutry Serca popularnej w buddyzmie mahajany i w buddyjskiej Tantrze. Jest to mantra Pradżniaparamity czyli "Doskonałości Pradżni". Pradżnia jest wglądem w najsubtelniejszy, pozapojęciowy poziom widzenia zjawisk, gdzie jogin widzi wszystko jak sen, jak złudzenie, jak magiczny pokaz (używając współczesnej metafory "jak hologram"). Rzeczy jawią się wyraźnie i przejrzyście (paradoksalnie doświadczenie zmysłowe jest intensywniejsze niż kiedykolwiek), ale przestaje on widzieć je w kategoriach "istnienia" i "nieistnienia" (jak też "zarówno istnienia jak i nieistnienia" oraz ani "istnienia" ani "nieistnienia") i rozpoznaje wszelkie konceptualizacje czy spostrzeganie oparte na założeniach o dualności, jedności, wielości, istnieniu, nieistnieniu, jaźni, innych itd. jako błąd poznawczy. Pradżniaparamita oznacza rozpoznanie tego stanu i relaksowanie się w nim, co prowadzi do uwolnienia wszystkich napięć, wolności cierpienia oraz spontanicznego pojawiania się empatii względem innych istot zwiedzionych tym błędem poznawczym.
Zainteresowani sztuką mogą trochę poszperać po Google grafika, żeby zobaczyć ciekawe obrazy przedstawiające personifikację Pradżniaparamity (żeńska energia jest w buddyjskiej Tantrze utożsamiana z aspektem Mądrości - więcej o energiach męskiej i żeńskiej opowiemy na zajęciach temu tematowi poświęconych). 

Poniżej zamieszczamy wykonanie tej mantry w profesjonalnej aranżacji muzycznej:

2. Ruch lub taniec z wizualizacją w parze
To ćwiczenie jest owocem doświadczeń pracy Roberta we współczesnych stylach tanecznych (przede wszystkim zajęć z poppingu ze świetnym nauczycielem Mateuszem Krzyważnią "Fantomem") i praktyk tantrycznej wizualizacji w odniesieniu do ruchu. Jego celem jest rozwijanie zastosowanie uważności względem drugiego człowieka i współodczuwania w ruchu. Jest tu też element szczodrości i pozwalania na przepływ energii do drugiej osoby i do nas (przyjmowanie i dawanie), który jak wyjaśnialiśmy na zajęciach ułatwia wgląd w pustość (im więcej robimy miejsca dla innego człowieka i otwieramy się na przepływ tym jest łatwiej go osiągnąć i vice versa - pustość otwiera luzując sztywne koncepcje "ja", "mnie", "moje"). Pracujemy także z poddawaniem się prowadzeniu drugiej osoby i odpowiedzialnym prowadzeniem jej. Jego kreatywny aspekt pokazuje nam przez zabawę, że wykorzystując naszą wyobraźnię w ucieleśniony sposób, możemy uczyć się komunikować z ludźmi na innym poziomie, wpływać na dynamikę energii sytuacji poprzez ruch na nowe sposoby (zachęcając np. innych do większej otwartości czy pobudzając ich świadomie do kreatywności). Tantryczne podejście zachęca nas do używania naszej zdolności do wizualizowania na duchowej ścieżce. ​

3. Otwieranie Serca 
Otwarte serce jest bardzo ważna dla wszystkich praktykujących Tantrę, ponieważ daje dostęp do zasobów ucieleśnionej empatii, czucia innych. Serce Z otwartego serca naturalnie wypływają miłość, radość i troska o innych. Wystarczą krótkie, parominutowe sesje (idealnie 15 minut), ale ważna jest bycie regularnym. Dobrze jest zwracać uwagę na klatkę piersiową nawet na zasadzie ćwiczenia uważnosci na co dzień. Jeżeli czujesz zamknięcia lub napięcia - możesz wykonać kilka głębokich oddechów do środka klatki piersiowej. 

Możecie ćwiczyć wspólnie leżenie na łyżeczkę i oddychanie sercem tj. kierowanie oddechu do obszaru serca. Badania pokazują, że po 10-15 minutach serca znajdujące się blisko siebie harmonizują się do jednego rytmu.

Otwieranie Serca wg metody 1000 płatkowego lotosu pochodzi od jednego z naszych nauczycieli Tantry dr Reginalda Ray.

​4. Ja jestem Ok Ty jesteś Ok
Poniżej zamieszczamy w cyfrowej wersji planszę do tego ćwiczenia. W lekturach dodatkowych jest też książka na ten temat:

5. Dodatkowe wyjaśnienia i praktyki dla chętnych: PUSTOŚĆ
UWAGA: Praktyka pustości musi być łączona z otwieraniem serca, aby dobrze działać. Bez tego możemy wpaść w wypaczenie medytacji pustości polegające na nihilizmie. Pustość ma nas otwierać na życie pozwalając trzymanie się sztucznych punktów odniesienia. 

Poprawny wgląd w pustość znacznie pogłębia praktykę tantryczną i jest jednym z kluczowych elementów buddyjskiej Tantry. Pustość jest często mylona z innymi realizacjami i stanami w medytacji, które mogą wydawać się podobne ze względu na swój otwarty, wolny od myśli i spokojny charakter. Je jest tak na podstawie naszej praktyki i doświadczenia tych poszczególnych stanów oraz według literatury tantrycznej subtelnie różna. Na przykład czasem mylona jest medytacja bezforemnego obserwatora/widzącego (ale w pustce nie granicy pomiędzy widzącym i widzianym - jest aspekt niedualny), jam jest (w pustce faktycznie jest silny aspekt niewysławialnej obecności ale nie ma trzymania się wrażenia jej stałości/trwałości), jednej świadomości (w pustce zachowujemy przytomność umysłu pomimo braku koncepcji ale nie trzymamy się koncepcji jedności - można to łatwiej zrozumieć za pomocą metafory płomienia świecy tj. dwa płomienie mają taką samą naturę, ale nie są jednym - w pustce nie negujemy, że we wszystkich doświadczeniach odnajdujemy naturę świetlistości, ale traktujemy jej jako jednego, niepodzielnego "czegoś").  

Poniżej zawieramy dwie medytacje (a z nim ciekawostki naukowe na temat medytacji pustości) wprowadzające do tematu pustości. Jedna dotyczy aspektu pustości jaźni (i pochodzi z Kanonu Palijskiego) a druga zjawisk (i pochodzi z tzw. Madjamaki). 

Pustość nazywamy też tak, ponieważ w nawykowym postrzeganiu traktujemy zjawiska jako osobne, samoistne, istniejące w sposób trwały. Prawdziwa natura zjawisk jest wolna od tych cech (które imputuje jedynie operujący dualistycznymi kategoriami umysł) tzn. zjawiska są puste, bo nie znajdujemy niczego takiego w zjawiskach. W Tantrze buddyjskiej popularne jest podejście stosująca analityczne medytacje pustości znana jako Madjamaka. Nie jest ona szkołą tantryczną per se (w Tantrze bardziej bazuje się na praktykach psychosomatycznych) a pochodzi z buddyzmu sutrycznego tym niemniej jest przez wielu mistrzów buddyjskiej Tantry uważana za bardzo przydatną we właściwym zrozumieniu Tantry, szczególnie aspektu pustości i osiągnięciu najgłębszych wglądów medytacyjnych.

Pojawiło się ostatnio ciekawe badanie naukowe, które sugeruje, że medytacja Pustości jest bardziej skuteczna jak chodzi o poprawę dobrostanu niż praktykowanie samej uważności (link). Zwolennikami tego poglądu są również neuronaukowiec Sam Harris i psycholog Daniel Goleman, o których była mowa w pierwszym punkcie. Goleman wysuwa takie wnioski na przykład w "Trwałej Przemianie".

I-sza medytacja
Ta pochodzi od naszych nauczycieli medytacji niedualnych i pustości z Singpapuru i wyprowadza poza koncepcję trwałego "ja", która warunkuje na przedsłownym poziomie doświadczenie (przedsłownym, bo nawet zwierzęta czy dzieci zanim nauczą się mówić mają koncepcje swojego "ja"): 

"Jest myślenie, nie ma myślącego
Jest słyszenie, nie ma słyszącego 
Jest widzenie, nie ma widzącego

W myśleniu, tylko myśli
W słyszeniu, tylko dźwięki
W widzeniu, tylko formy, kształty i kolory"

Jak pracować z tymi instrukcjami? Najlepiej będzie je odnosić do swojego doświadczenia i badać je. Nie chodzi o badanie ich poprzez rozmyślanie nad ich sensem, ale chodzi o sprawdzanie swojego doświadczenia - zmysłów i myśli (z myślami jest to rozwinięcie praktyk z zajęć poświęconych obserwacji myśli) aby sprawdzić czy faktycznie tak jest oraz zakwestionować utarte schematy postrzegania. 

II-ga medytacja
Poniżej podajemy w formie pisemnej instrukcje do stosowania dekonstrukcji wg Madjamaki).

Instrukcja (nazywa się to praktyką stopniowej-pustki):
Tutaj praktykujemy w medytacji badając najpierw "podmiot" składający się z umysłu i fizycznego ciała. Dla przykładu najpierw zastanawiamy się nad "ja". Gdzie jest "ja"? Co nazywasz tym "Ja"? Głowę, może, albo dłonie, albo stopy? Kontynuujesz w ten sposób, oddzielając i analizując. Faktycznie to wszystko są mentalne koncepcje, ale jeżeli analizujesz to "ja", to dochodzisz do wniosku, że "ja" jest tylko złożeniem. W ten sam sposób "naszyjnik" oznacza na przykład serię pereł utrzymywanych razem za pomocą sznurka; pojedyncza perła nie jest "naszyjnikiem" tak samo jak jedna osoba w mundurze nie jest "armią". Jeżeli zbadasz części składowe jedna po drugiej, to nie znajdziesz ani naszyjnika ani armii. 
To oznacza, że to co nie jest zbadane dogłębnie zdaje się być obiektem, ale kiedy przebadasz to dokładniej, to nie znajdujesz niczego konkretnego. To co jest właściwe dla podmiotu również można odnieść do przedmiotu; jest tak dla wszystkiego. Dla przykładu zastanów się nad drzewem. Czym jest drzewo? Co to jest drzewo? Pień, korzenie, gałęzie czy może liście? Analizowane w ten sposób drzewo znika, ale kiedy patrzysz na nie w całości, to nazywasz je drzewem. 
Tak badając w ten sposób nie znajdujesz niczego, znajdujesz pustość. To jakby szukać w kieszeni portfela i znajdujesz tam pustkę. Nie chodzi o to, że kieszeń jest pusta, bo jest tam "pustka" jako rzeczy czy, że nie ma np. powietrza w kieszeni. Chodzi o to, że wsadzając rękę do kieszeni spodziewasz się znajdziesz tam portfel. Nie znajdując go stwierdzasz, że jest pusty. Badając rzeczy i szukając ich "ja", "tożsamości" czy "bytu" nie znajdujesz go. Znajdujesz jedynie skupiska i powiązania z innymi rzeczami - które też mają taką naturę. Nie oznacza to nicości - słońce świeci, ptak śpiewa, widzisz te litery, słyszysz dźwięki. Chodzi tylko o brak tej "bytności", którą umysł przypisuje rzeczom nawykowo i w rozproszeniu - która sprawia, że traktujemy rzeczy zbyt poważnie i napinamy się nimi cierpiąc i stresując się. W ten sposób nawet lekkie sprawy umysł potrafi traktować jako kwestie życia i śmierci a jeżeli jesteśmy tym mocno uwarunkowani, to uderzając się stopą o leżący obiekt zaczynamy na niego wyklinać i złorzeczyć. Każdy z nas miał w życiu sytuacje, kiedy przesadnie się czymś martwił, ale okazywało się to nie być wcale takie ważne. To tylko przykład, ale pokazuje jak nadawanie rzeczom zbyt dużej wagi czy ist(ot)ności powoduje stres, napięcia i cierpienie. Bez tego możemy podchodzić do rzeczy lekko, traktując je jako transparentne, z humorem i z otwartością. Przeszkody przestają być takie ograniczające, zagrożenia tak absolutne. Życie toczy się dalej - ale lżej.
W każdym razie ten sposób badania nazywa się "stopniową pustką", ponieważ docieramy do pustki stopniowo, poprzez tzw. medytację analityczną. Jeżeli będziesz kontynuować badanie w ten sposób w pewnym momencie będziecie mieć doświadczenie medytacyjne - odczucie tej pustki. Pozostań jakiś czas w tym stanie wolny/wolna, bez oceniania i bez wchodzenia w mentalne koncepcje. 
W medytacji buddyjskiej mahajany  wiele tego rodzaju ćwiczeń i wyjaśnień istnieje - mają na celu pokonanie cierpienia i różnych problemów. Na przykład ktoś, kto ma ból w ciele i patrzy nań w sposób wskazany powyżej odkrywa, że chociaż wydaje się tam być określony ból, to szukając go nie możemy go znaleźć. On znika! Jeżeli zachowujesz uważność prawdziwego znaczenia pustości, to również ma to wartość. Badając w ten sposób jak w tej instrukcji odkrywasz, że nie ma niczego, co mogłoby być zdefiniowane. W fenomenach widzisz wszystko, ale odkrywasz, że jest puste. Ta sama pustka może przejawiać się jako coś konkretnego - coś co widzimy. Nie jest to jakiś abstrakcyjny stan oddzielny od przedmiotu. To co widzisz jest pustką/puste. Można tego doświadczyć stosując wytrwale to badanie. Metoda zastosowana dla ciała może być użyta w ten sam sposób w odniesieniu do wizji czy jakiegokolwiek innego obiektu percepcji. 

Są oczywiście bardziej zaawansowane ćwiczenia pozwalające zdekonstruować koncepcje przyczyny i skutku, czasu (przeszłości i przyszłości... a także teraźniejszości), przestrzeni, przychodzenia i odchodzenia, formy, uczuć, percepcji, zjawisk mentalnych i świadomości a także samej pustości (pustość na koniec sprząta samą siebie - jest całkowicie ekologiczna ;) ). W następnym punkcie wskazujemy dobre źródła takich medytacji.
​
6. Lektury dodatkowe
​
Thomas A. Harris "Ja jestem ok - Ty jesteś ok" <- książka na temat stosowania w życiu tego podejścia.
Dr Reginald Ray "Awakening the Heart - świetny program audio zawierający teorię i praktyki otwierania serca oparte na Medytacji Somatycznej i buddyzmie. Jest dostępny tylko po angielsku. Reggie w bliższym kontakcie jest trudnym i surowym nauczycielem, ale ma też wspaniały dar przekazywania nawet najtrudniejszych zagadnień z tradycyjnych tantrycznych nauk prostym i współczesnym językiem a także świetnie prowadzi medytacje.

Pustość - jeżeli chodzi o ten szeroki i niełatwy temat, to warto jest wyróżnić kilka przystępnych i praktycznych pozycji. Najlepszą dostępną w języku polskim jest książka Khenpo Tsultrim Gyamtso "Słońce Mądrości". Precyzyjnie prowadzi przez medytacje analityczne badające i obalające błędne koncepcje przyczyny i skutku, przychodzenia i odchodzenia, jaźni i zjawisk etc. Autor jest mistrzem tantrycznym jak i specjalistą w dziedzinie medytacji i filozofii pustki.
Ewentualnie dobre (choć trudniejsze - lepiej zabrać się najpierw za "Słońce Mądrości" lub pracować z dobrym nauczycielem biorąc się za nie) mogą być Kenchen Thrangu Rinpoche "Open Door to Emptiness" i "Brama do Nauk" Czogjala Namkhai Norbu. Ta pierwsza jest autorstwa mistrza tantrycznego i specjalisty w dziedzinie medytacji i filozofii pustki. Pozycja dostępna jest  po angielsku za darmo na jego stronie (link).  "Brama do Nauk" (dostępna po polsku) - jest na poły encyklopedią a na poły książka zawierająca bogaty zestaw buddyjskich praktyk do własnego treningu. Napisana z perspektywy mistrza najwyższych Tantr buddyjskich Anujogi i Atijogi oraz profesora akademickiego jest doskonałym źródłem precyzyjnych informacji na temat różnych poziomów praktyki buddyjskiej i buddyjskiej Tantry. Zawiera rozdział na temat Pradżniaparamity poświęcony medytacji pustości. 
Soh Wei-Yu i Thusness "Awakening to Reality" - Świetnym źródłem jest ten blog prowadzony przez świeckich nauczycieli pustości. Jest po angielsku i zawiera w "must reads" ciekawe artykuły o pustce czy Naturze Buddy Autorzy mają doświadczenie w różnych podejściach niedualnych i bardzo precyzyjne doświadczenie i konkretne realizacje (sam Thusness praktykował wiele lat taoizm a potem buddyzm, zachowuje świadomość i wgląd w snach i ma na tyle głębokie wyczucie i zrozumienie ludzi, że czyta każdego). Blog przede wszystkim świetnie wskazuje na subtelne pułapki w praktyce pustości i pokazuje jak uzyskać pewny, precyzyjny i niesplamiony subtelnymi wypaczeniami czy koncepcjami wgląd. Niemniej lektury na tym blogu nie są łatwe, używają precyzyjnego i "specjalistycznego" słownictwa i trzeba trochę poświęcić czasu, żeby się w to wgryźć. 
Sami też prowadzimy też zajęcia poświęcone przede wszystkim medytacjom pustości: https://www.facebook.com/events/2515926655315726/